Çanakkale savaşlarının merkezi olan, insanoğlunun tüylerini ürperten, tarifsiz bir duygu yoğunluğunun içine sürükleyen ve bu vatan evladı her kişinin o havayı soluyarak öğrenmesi gereken bir destanın yazıldığı Gelibolu Milli Parkı, eşsiz doğal güzellikleriyle her yıl yerli ve yabancı onbinlerce turisti kendine çekmektedir. Büyük bir açık hava savaş müzesini andıran Gelibolu Milli Parkı, yaklaşık 330 km2 lik bir alan içersinde 100 km yi aşkın bir parkuru kapsar. Gezerken geçmişteki o amansız günlerin şidettini yüreğinizde hissedeceğiniz Gelibolu Milli Parkı; etkileyici coğrafyası, doğal güzellikleri, onlarca anıt, siper, mevzi ve şehitlikleriyle geçmişten günümüze unutulmaz fotoğraflar sunar. Çanakkale Savaşlarının izlerini ve anılarını korumak ve hayatını kaybeden yaklaşık 500.000 Türk ve Yabancı kahramanı onurlandırmak amacıyla, Gelibolu Yarımadasının büyük bir bölümü 1973 yılında Milli Park ilan edilmiştir. Tarihi Milli Park içersinde muhtelif yerlerde 37 adet Türk anıt, kitabe ve şehitliği, İngiliz, Fransız, Avustralya ve Yeni Zelanda ülkelerine ait 33 adet anıt ve mezarlık bulunmaktadır.
Çanakkale (gelibolu) Savaşları dört safhaya ayrılır. Birinci safha, deniz harekatı olarak 1915 yılının başlarında başlar ve 18 Mart 1915 de itilaf devletlerinin Çanakkale Boğazındaki ( Dardanel ) başarısızlığıyla sonuçlanır. Bundan sonraki safhalar Gelibolu Yarımadasında denizden destekli kara harekatı ağırlıklı olup, en büyük kayıpların oluştuğu dönemlerdir. İkinci safha, 25 Nisan 1915 de başlayan İngiliz ve Fransız ordularının Seddülbahir ucuna ve Avustralya ve Yeni Zelanda ordularının ( Anzaklar ), Arıburnu (Anzac) kumsalına yaptıkları çıkarmalardır. Üçüncü safha ise, 6 Ağustosta Arıburnu’nun kuzeyindeki Anafarta Limanına yapılan çıkarmalardır. Bu safha, Seddülbahir ve Arıburnu bölgesinde de aynı zamanda yapılan taaruzlarla birlikte yürütülür. Dördüncü ve son safha, itilaf kuvvetlerinin Çanakkale Boğazı ve Gelibolu Yarımadasındaki ard arda yenilgileri sonucunda geri çekilme bölümüdür. Çetin muharebelerin cereyan ettiği kara savaşlarında çarpışmaların geçtiği başlıca merkezler; Seddülbahir civarındaki Teke ve Hisarlık Burunları, Morto, Ertuğrul, İkiz Koyları, Alçıtepe, Kerevizdere, Zığındere ile Gelibolu Yarımadasının kuzeydoğusunda bulunan; Arıburnu, Conkbayırı, Kocaçimen, Kanlısırt, Anafartalar ve Suvla koyları olarak sıralanabilir.
Rakamlar kimi kaynaklarda çelişkili olmakla beraber, savaş sonrasındaki kayıplar insanı dehşete düşüren boyutlardadır. Savaştan yıllar sonra, hayatını bu topraklarda kaybetmiş yüzbinlerce kahraman Türk ve yabancı devletlere mensub askerler için onlarca şehitlik, ve anıt mezarlar yaptırılmıştır. Gelibolu Milli Parkı içinde çeşitli bölgelere dağılmış onlarca şehitlik ve anıt arasında en görkemlisi Çanakkale Şehitler Abidesidir. Morto köyü önündeki Hisarlıktepe üzerinde kurulan Şehitler Abidesi, Çanakkale Savaşlarında hayatlarını feda eden yaklaşık 253.000 kahraman şehidimiz anısına 1960 yılında tamamlanmış olup, yaklaşık 42 m. yüksekliğindedir. Anıtın altında, Çanakkale Savaşlarına ait bulguların sergilendiği savaş eserleri müzesi bulunmaktadır.
Gelibolu aynı zamanda, Çanakkale'nin bir ilçesidir. Nüfusu 25.000'dir.
Kentin hangi yüzyılda ve kimler tarafından kurulduğu bilinmemektedir. Ancak Troya (Truva) kenti kadar eski olduğu varsayılmaktadır. Önceleri Critote olan kentin adı, Yunan koloni hareketi sırasında 'güzelşehir' anlamındaki Kallipolis olarak değiştirilmiştir. Osmanlı Devleti'nin fethinden sonra ismi Gelibolu olarak değiştirilmiştir.
1.Dünya Savasini en önemli olayi Çanakkale Savaslari olarak bilinen savaslardir. Her iki tarafinda toplam bes yüz bin ölü, kayip ve yarali verdigi ve dar bir alan içinde yapilan bu zorlu ve görkemli savasta, GELIBOLU adi dünyada yankilar yapan unutulmaz bir isim olmus tarihin altin sayfalarina yazilmistir.
Itilaf Devletleri dokuz ay on dört gün teknolojinin tüm imkanlarini ortaya koyarak savasmalarina ragmen bir türlü basarili olamamislar agir bir yenilgi ile bu topraklardan ayrilmislardir.
Gelibolu savaslari tarihteki ve dünyadaki önemli ve özel yerini korumaktadir.25 Nisan 1915 tarihinde bu topraklarda yasananlar yüzyilin en çetin,en centilmen savasi olmasina, birçok acilarin yasanmasina ragmen simdilerde barisin adi olmasi bizlere ayri bir gurur vermektedir. Her sene binlerce Avustralyali,ingiliz, yenizellanda’li binlerce inanin akinina ugrayan bu topraklar evrensel bir ada ulasmistir.
İLÇEDE TURİZM
Marmara ve Çanakkale’nin sirin yerlerinden birisi olan Gelibolu Turizm yönünden bölgenin gelecegi en parlak ilçesidir.
Kentte Turizme etkili olan degerler, Osmanli ve Bizans kalintilaridir. Ilçemiz yerli turistin daha çok ilgi çekmektedir. Yabanci turistin daha çok ilgisini savas alanlari çekmektedir. Ilçedeki Turizme etkili en önemli faktörlerden biride canli akvaryum olarak adlandirilan saroz körfezidir. Denizalti turizmi günden güne gelismektedir.
Yöre turizminde bir önemli etkende, kendi adini verdigi yarimada üzerinde 1915 yilinda,yurdumuza yapilan haksiz bir saldirinin karsisinda devlesen ve destanlasan bir savunmanin yarattigi tarihin geride biraktigi savas alanlari her yil binlerce turistin akinina ugramaktadir.
GELIBOLU’da ÖNEMLI GÜNLER
- Gazi Süleyman Pasa’nin Rumeliye Geçisi ve Gelibolu’nun fethi törenleri.
- Gelibolu Sardalya Festivali
- 26 Kasim Gelibolu’nun kurtulusu törenleri.